Έχετε δοκιμάσει ποτέ να μάθετε στο παιδί σας μια καινούργια λέξη ζητώντας του να την επαναλάβει; Για παράδειγμα, μπορεί να του δίνετε την οδηγία «Πες χυμός!» ή «Πες μαμά!». Είναι ευχάριστο να ακούμε τα παιδιά να επαναλαμβάνουν κάτι που άκουσαν, καλό είναι όμως να έχουμε στο μυαλό μας πως η επανάληψη μιας λέξης δεν υπονοεί και την κατανόησή της. Το παιδί θα επαναλάβει τη λέξη χωρίς όμως πάντοτε να κατανοεί τη σημασία της ή να κατανοεί το πότε μπορεί να την χρησιμοποιεί! Για το μόνο που μπορούμε να είμαστε βέβαιοι είναι πως το παιδί έμαθε να μας μιμείται.
Για να μάθει στο έπακρο μια καινούργια λέξη, το πρώτο και βασικότερο βήμα είναι να την κατανοήσει. Μόλις το παιδί κατακτήσει τη σημασία της λέξης, θα είναι σε θέση να την χρησιμοποιεί αυθόρμητα σε πολλές καταστάσεις.
Οπότε ποιοι είναι οι καλύτεροι τρόποι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας στην κατανόηση και εκμάθηση νέων λέξεων; Παρακάτω θα σας παρουσιάσουμε 5 συμβουλές βασισμένες και εμπνευσμένες από την προσέγγιση του οργανισμού Hanen, τις οποίες μπορείτε εύκολα να εφαρμόσετε:
Τα παιδιά κατακτούν την γλώσσα μέσω καθημερινών δραστηριοτήτων με τους φροντιστές τους Χρησιμοποιώντας και εφαρμόζοντας μερικές από τις παρακάτω ιδέες, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού με το παιδί, θα το βοηθήσετε να κατανοήσει τη σημασία των λέξεων – στόχων και το πως μπορεί να τις χρησιμοποιεί για να επικοινωνεί στην καθημερινότητά του.
Λάβετε υπόψη τα ενδιαφέροντα του παιδιού – Οι πρώτες λέξεις των παιδιών συνήθως αφορούν πράγματα που τραβούν το ενδιαφέρον τους μέσα στην καθημερινότητα. Αν ακολουθήσετε το παιδί παρατηρώντας το προσεκτικά, θα ανακαλύψετε τί πραγματικά το ενδιαφέρει. Εκείνη τη στιγμή, σταματήστε και περιμένετε, μπορεί να προσπαθήσει να σας επικοινωνήσει αυτό που το έχει ελκύσει το ενδιαφέρον. Αυτό θα σας δώσει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε λέξεις για να περιγράψετε τα ενδιαφέροντά του. Αν σας δώσει ένα παιχνίδι και θέλει να παίξει, χρησιμοποιήστε λέξεις για να περιγράψετε την δραστηριότητα. Αν σας δείξει κάποιο ντουλάπι και θέλει ένα σνάκ, είναι μια ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε λέξεις που σχετίζονται με το φαγητό και τη διαδικασία της σίτισης. Το παιδί είναι πολύ πιο πιθανό να μάθει τέτοιες λέξεις επειδή του εισάγονται σε δραστηριότητες και παιχνίδια που τον ενδιαφέρον και του αρέσουν.
Δείξτε του τί σημαίνουν οι λέξεις – Για να ενισχύσετε το αντιληπτικό λεξιλόγιο, μπορείτε να του δείξετε μέσω χειρονομιών και ενεργειών τη σημασία των λέξεων. Μπορείτε να του δείχνετε κάτι την στιγμή που παράγετε την λέξη (π.χ. δείξτε ένα πουλάκι στον ουρανό και πείτε «Κοίτα ένα πουλάκι!!!»), περιγράψτε με χειρονομίες τη σημασία των λέξεων (π.χ. προσποιηθείτε ότι τρέμετε και μιλήστε του για το πόσο «κρύο!» κάνει), ή κρατήστε στο ύψος των ματιών σας ένα αντικείμενο και ονοματίστε το (π.χ. κρατήστε το μπουφάν του και πείτε «είναι ώρα για το μπουφάν!»).
Επαναλάβετε λέξεις κλειδιά – Τα παιδιά χρειάζονται να ακούν μία νέα λέξη αρκετές φορές και σε διαφορετικές συνθήκες προτού την κατανοήσουν στο 100%. Προσπαθήστε να επαναλάβετε λέξεις που είναι οικείες στο παιδί, σε δραστηριότητες και ρουτίνες της καθημερινότητας. Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιήσετε τη λέξη «κρύο» όταν μιλάτε για την βόλτα που θαπάτε, όταν σερβίρετε παγωτό, ή όταν προσαρμόζετε την θερμοκρασία την ώρα που πλένετε μαζί τα χέρια σας. Το να χρησιμοποιούμε την ίδια λέξη σε διαφορετικές καταστάσεις δίνει περισσότερες πληροφορίες στο παιδί σχετικά με την σημασία της.
Χρησιμοποιήστε ποικίλες λέξεις – Πέρα από τα ονόματα γνώριμων αντικειμένων, ανθρώπων και προορισμών στην ζωή τους (ουσιαστικά), τα παιδιά χρειάζονται να μάθουν μια γκάμα άλλων λέξεων, όπως λέξεις ενεργειών (ρήματα όπως «πάμε»,, «πήδα» και «τρώω»), λέξεις που περιγράφουν πράγματα («απαλό» και «μεγάλο»), και λέξεις χωροταξικού προσανατολισμού («πάνω» και «κάτω»). Χρησιμοποιώντας διαφορετικές λέξεις την ώρα του παιχνιδιού και της αλληλεπίδρασης με το παιδί, το βοηθάμε να ενισχύσει το λεξιλόγιό του.
Ανταποκριθείτε στην απόπειρα του παιδιού να επικοινωνήσει, ακόμη κι αν η προσπάθεια αυτή δεν είναι τέλεια – Καθώς τα παιδιά μαθαίνουν λέξεις, μπορεί να δοκιμάσουν να προφέρουν μια λέξη αυθόρμητα χωρίς όμως να την παράγουν εντελώς σωστά, ή μπορεί να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν μια χειρονομία για να περιγράψουν τη λέξη. Όταν παρατηρήσετε την προσπάθεια του παιδιού να επικοινωνήσει κάτι μαζί σας, αντιδράστε σαν να έχει πει τη λέξη. Αυτό του δίνει να καταλάβει ότι ακούτε και καταλαβαίνετε τι προσπαθεί να σας πει. Επίσης το ενθαρρύνει να συνεχίσει να επικοινωνεί και να αλληλεπιδρά μαζί σας.
Η εκμάθηση νέων λέξεων δεν γίνεται εν μια νυχτί! Απαιτεί
ται χρόνος ώστε να παιδιά να ενισχύσουν την κατανόησή τους και να χρησιμοποιήσουν κατάλληλα σε μια κατάσταση τις λέξεις στόχους. Χρησιμοποιώντας τις παραπάνω συμβουλές, θα δώσετε στο παιδί την ώθηση που χρειάζεται στο ταξίδι της κατάκτησης νέων λέξεων.
Κείμενο από Lauren Lowry Hanen SLP and Clinical Staff Writer http://www.hanen.org/Helpful-Info/Articles/Does-Telling-Children-to-Say-Words-Build-Their-Voc.aspx
Comments